Σύμφωνα με τον Οδηγό Εφαρμογής του Προγράμματος, όταν κατά την ηλεκτρονική υποβολή αίτησης στο Πρόγραμμα δεν μπορούν να γίνουν οι αυτοματοποιημένοι έλεγχοι σε επιμέρους στοιχεία, τότε η αίτηση θα χαρακτηρίζεται ως «ειδική περίπτωση» και υπάγεται σε έλεγχο υποβολής. Οι κατηγορίες των ειδικών περιπτώσεων περιγράφονται στο κεφ. 5.2.2 του Οδηγού Εφαρμογής.  

Βοηθητικά και προς αποφυγή παρερμηνειών τίθενται υπόψη τα κάτωθι, που αφορούν τις κυριότερες από αυτές:

• Ως «Πρόσφατη απόκτηση ακινήτου» κατά το Πρόγραμμα νοείται η μεταβίβαση/απόκτηση (σε οποιοδήποτε ποσοστό) για πρώτη φορά επικαρπίας ή πλήρους κυριότητας μετά τις 31/12/2018 (και μόνον για την επικαρπία/πλήρη κυριότητα).

Συνεπώς αν π.χ. υπήρχε σε κάποιο ποσοστό επικαρπία/πλήρης κυριότητα και μετά τις 31/12/2018 άλλαξε το ποσοστό αυτό, κάτι τέτοιο δεν πρέπει να δηλωθεί ως πρόσφατη απόκτηση ακινήτου. Στο εν λόγω παράδειγμα θα δηλωθεί η επικαρπία/πλήρης κυριότητα όπως ισχύει και στο ποσοστό που ισχύει κατά την υποβολή της αίτησης, σύμφωνα με το πλέον ενημερωμένο έντυπο Ε9 (2020). Σε άλλο παράδειγμα, Ψιλός Κύριος ακινήτου που απέκτησε για πρώτη φορά το δικαίωμα αυτό μετά τις 31/12/2018, δεν έχει δικαίωμα υποβολής αίτησης στο Πρόγραμμα. Εάν όμως είχε ποσοστό ψιλής κυριότητας και πριν τις 31/12/2018, τότε έχει δικαίωμα υποβολής αίτησης ως γενική περίπτωση (με τον περιορισμό ότι δεν πρόκειται για ενοικιαζόμενη κατοικία/βραχυχρόνια μίσθωση).

 

• Η «μη υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης» προκύπτει από τις ισχύουσες διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν.4172/2013) κι αποδεικνύεται με Υπεύθυνη Δήλωση, η οποία υποβάλλεται ως υποχρεωτικό δικαιολογητικό στο πληροφοριακό σύστημα.

Τίθεται υπόψη ότι η απόκτηση/χρήση ακινήτου παράγει τεκμαρτό εισόδημα κι ως επί των πλείστων προκύπτει υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης. Οι αιτούντες που θεωρούν ότι εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία θα πρέπει να ελέγχουν τι ισχύει φορολογικά για την περίπτωση τους.

Στο δικτυακό τόπο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) https://www.aade.gr/egkyklioi-kai-apofaseis/deaf-1138225-ex-2018 υπάρχει αναρτημένη εγκύκλιος και σχετικό υπόδειγμα Υπεύθυνης Δήλωσης, που αφορά φορολογούμενους οι οποίοι δεν είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Σύμφωνα με την εγκύκλιο η Υπεύθυνη Δήλωση πρέπει να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος.

Η Υπεύθυνη Δήλωση θα απευθύνεται προς την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και ο αιτών θα συμπληρώνει την αντίστοιχη περίπτωση μη υπόχρεου στην οποία εμπίπτει.

Σύμφωνα με την οδηγία της άνω εγκυκλίου, οι Υπεύθυνες Δηλώσεις που θα υποβληθούν στο Πρόγραμμα, θα αποστέλλονται για έλεγχο στο τμήμα συμμόρφωσης της Δ.Ο.Υ.

Επειδή στον Οδηγό Εφαρμογής τονίζεται επανειλημμένα η αρχή των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων στοιχείων της ΑΑΔΕ, συνδυαστικά με τα ανωτέρω, ο αιτών θα επιλέξει στο Πληροφοριακό Σύστημα «Δεν έχω υποβάλει» (πεδίο: Έχετε (συν)υποβάλει φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2018;) μόνον αν εμπίπτει σε μία από τιςπεριπτώσεις που προβλέπει ο νόμος και παράλληλα δεν έχει υποβάλει φορολογική δήλωση για το έτος 2018. Αν δεν υπήρχε υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας, αλλά π.χ. για λόγους φορολογικής συνέχειας ή επειδή εντάσσεται σε κοινή δήλωση, ο αιτών έχει υποβάλει φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2018 και συνεπώς καθίσταται δυνατή η ηλεκτρονική διασταύρωση στοιχείων, τότε θα πρέπει να επιλέξει «Έχω υποβάλει».

Ως παραδείγματα, αν ο αιτών έχει υποβάλει δήλωση φορολογίας με μηδενικό εισόδημα, ή αιτών είναι η σύζυγός ή εξαρτώμενο τέκνο, οι οποίοι εντάσσονται στην δήλωση του συζύγου/γονέα (υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος),σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να επιλεγεί «Έχω υποβάλει».

 

• Ο «φορολογικός κάτοικος εξωτερικού» διασταυρώνεται ηλεκτρονικά βάσει των στοιχείων Μητρώου της ΑΑΔΕ. Θα συμπληρώνονται τόσο τα εισοδήματα που δηλώνονται στην Ελλάδα, τα οποία θα πρέπει να διασταυρώνονται ηλεκτρονικά (εκτός κι αν δεν έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση, βλ. υποχρέωση προηγούμενης περίπτωσης), όσο και τα εισοδήματα εξωτερικού, τα οποία θα διασταυρωθούν από τα σχετικά έγγραφα δικαιολογητικά που θα συνυποβληθούν.

 

Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται ότι η διαδικασία των αυτοματοποιημένων ελέγχων οδηγεί μια αίτηση άμεσα σε υποβολή, επομένως είναι προς όφελος των χρηστών να την χρησιμοποιούν σωστά.

Συνεπώς συστήνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ορθότητα των επιλογών στο Πληροφοριακό Σύστημα που θα οδηγούν στο να χαρακτηριστεί μια αίτηση ως «ειδική περίπτωση».